PODGORICA,TURIZAM

Iako je donedavno bio više tranzitni a manje turistički centar, Podgorica danas, kao jedna od evropskih prestonica samom tom svojom osobinom prerasta u predmet interesovanja turističke populacije. Dobra infrastrukturna povezanost sa jedne strane sa obalom, a i sa sjevernim dijelom Crne Gore, Podgoricu stavlja u red crnogorskih gradova za kojim se odlučuje sve više turista, koji tradicionalno preferiraju tople plaže i sniježne vrhove. Automobilom do mora se danas stiže kroz 40 minuta u koliko se odlučite za južni dio obale, posebno za Sutomore i Bar. Brzi put kroz Zetsku ravnicu i novi velelepni tunel Sozinu koja je dugo 5 kilometara danas Podgoricu približava terminu priobalni grad. Dio puta o kome je riječ u jednoj tački crnogorskog zaleđa se odvaja i za svega 20 minuta dužim putovanjem dolazite do nešto sjevernijih Petrovca i Budve. Interesantan i živopisan krajolik cetinjske opštine, kroz koji prolazi drugi magistralni put prema moru, može vas privući da se odlučite na put za Kotor, koji se nalazi na dva sata od glavnog grada starim putem. Do ovog zalivskog bisera možete doći, takođe, ukoliko sa Cetinja siđete u Budvu, a potom se brzim magistralnim putem, uz očaravajuću sliku obale uputite na sjever. Ako se zna da se Podgorica nalazi i na svega dvadeset minuta od nacionalnog parka Skadarsko jezero, koje se pruža na preko 400 km2 onda i sam grad Podgorica dobija na svojoj privlačnosti još više.

Skadarsko jezero

Skadarsko jezero je najveće jezero na balkanskom poluostrvu prema svojoj površini. Od posebnog je regionalnog značaja, jer se nalazi na granici između Crne Gore i Albanije. Nešto veći dio pripada Crnoj Gori a naziv je dobilo po albanskom gradu Skadru koji se nalazi na njegovoj obali. Tokom vijekova nosilo je razna imena od Lacus Labeatis, Dioklitsko jezero, Bojansko jezero, pa sve do današnjeg. Izuzetno interesantna je stvar da je u većem svom dijelu ono kripto depresija. Usled tektonskih poremećaja ono se spustilo ispod morskog nivoa, te je danas zbog toga, i zbog svoje veličine jedan geografski fenomen. Dugačko je oko 43 km, široko oko 14 km, a prosječna dubina mu je oko 7 metara. Tokom kišnih mjeseci, površina jezera raste sa 370km2 na 550 km2. Upravo zbog toga dešavaju se i veće poplave, a kuriozitet je da je lokalitet Plavnica tokom ljetnjih mjeseci gotovo bez vode, a tokom zimskih prekriven istom. Odatle mu i naziv. Rijekom Bojanom ono otiče u Jadransko more.

Jezero je izuzetno bogato ribom. Čak 35 ribljih vrsta, uz odsustvo grabnljivih vrsta riba čini da je jezero najveće ribolovno područije balkanskog poluostrva. Zanimljivi lov na ukljeve, specijalitet ovog područija počinje krajem jeseni, kada se ona u jatima pojavljuje blizu Vranjine.

Obale Skadarskog jezera obiluju zatonima i ostrvcima. Kamenitih, niskih i obraslih jezeraca ima preko pedeset a interesantno, neka su postala ostrva tek u nedavnoj isotoriji kada ih je voda odvojila od kopna. Među veća ostrva spadaju Beška, Starčevo, Lesendro, Kom i druga. Za posjetioca intresantna bi bila posjeta i brojnim kulturno -istorijskim spomenicima, kojima posebno dominiraju crkvica iz XIV i XV vijeka. Primorski tip jednobrodne građevine karakterističan je za ovo područije pa se preporučuje posjeta ostrvu Komu i Bogorodičinoj crkvi gdje je 1831. godine Njegoš proizveden za arhimandrita. Na ostrvu Starčevo, zadužbini Balšića, pokpan je Božida Vuković Podgoričanin. Nedaleko od Vranjine nalazi se tvrđava Lesendro koja pamti žestoke borbe Crnogoraca i Turaka, posebno u XIX vijeku.

Skadarsko jezero predstavlja jedan od najvećih ptičijih rezervata Evrope. Ornitološko bogatstvo ovog nacionalnog parka od svjetskog je značaja kada su u pitanju neke ptičije vrste. Za neke od njih jezero je samo usputna stanica, za neke zimovnim, a za većinu drugih stalno prebivalište. Kao najveća slatkovodna površina na Balkanu, a iako je najmlađe u Evropi, Skadarsko jezero se nalazi na listi posebnih prioriteta kada je u pitanju očuvanje prirodne sredine. Izuzetan biljni i životinjski svijet nesumnjivo će biti interesantan svakome ko poželi da bliže upozna floru i faunu ovog područija. Jata divljih pataka, gusaka, ronaca, i vrančeva predmet su izučavanja i posmatranja kako od strane domaćih i stranih ornitologa, tako i od zaljubljenika u tzv. posmatranje ptica tj. birdwatching. Najkrupnija plovuša Evrope, rijetki pelikan (nesit) može se pronaći još samo na Skadarskom jezeru.

Položaj grada Podgorice

Prugom i magistralnim putem za svega 60 minuta stižete u Kolašin. Uz Žabljak, ovaj gradić predstavlja vodeće mjesto u zimskom i posebno ski turizmu Crne Gore. Put dalje vodi do samog sjevera Crne Gore – Bijelog Polja, Berana itd. Takođe, prije par decenija izgrađena pruga do albanskog grada Skadra, u zadnje vrijeme, naporima vlada Crne Gore i Albanije, dobija na značaju, pa bi kraći izlet do najvećeg grada na Skadarskom jezeru bio dobro potrošen dan u posjeti skadarskoj tvrđavi, i na kraju krajeva, jednoj drugoj evropskoj zemlji. Prema sjeveroistoku na 60 kilometara od Podgorice nalazi se drugi po veličini crnogorski grad – Nikšić. Tu biste se u vrelim ljetnjim danima mogli osvježiti na veoma psojećenom Krupačkom jezeru, ili posjetiti neki od sakralnih objekata vrhunske ljepote i istorije, ili biste kroz svega pola časa, ako nastavite put, mogli posjetiti Bosnu i Hercegovinu sa kojom se Crna Gora graniči.

Kao što vidimo Podgorica bi mogla predstavljati idealno mjesto u kome biste „podigli šator“ i mogli posjetiti sva ova mjesta u tako malom vremenskom periodu. Razmislite o tome.

Nezavisno od svega Podgorica ima da ponudi i svoje specifičnosti, jednako interesantne onima koje donose primorski ili planinski centri. Osnova dobrog turizma je i privlačna i inspirativna priroda. Iako ravničarski grad, Podgorica u svojoj bližoj ili daljoj okolini nudi izvrstan provod, posebno kada su u pitanju Gorica, Ljubović, Vranjske njive, Malo i Veliko brdo i druge. Zaljubljenici u duge šetnje po prirodi, čist vazduh i upoznavanje sa faunom i florom (značajan broj endemskih vrsta), odlučiće se za neku od ovih lokacija kao pogodnu za izlete, vidikovce ili kao utočište od vrelih podgoričkih dana. Park šuma Gorica omiljena je među građanima i posjetiocima jer se nalazi u samom centru grada, pored drevne crkve svetog Đorđa. Pored toga što se na vrhu nalazi spomen Palom borcu, sa njega se pruža i divan pogled na desnu stranu Morače, oivičen konturama mosta Milenijum. Ljubitelji panorame, svakako će seodlučiti za pogled sa Vidikovca, na Vranjskim njivama, Podgorica u noći najbolje se vidi sa ovog mjesta, i za svakog posjetioca neponovljiv je osjećaj kada se prvi put nađe na takvom mjestu. Nedaleko od samog Vidikovca nalazi se živopiosan kafe restoran Kazaa. Kamen i drvo kojih je u Crnoj Gori u izobilju tu su iskorišćeni na najljepši način, u vidu enterijera i ekterijera, pa je boravak u ovom ambijentu preporučljiv nakon posjete Vidikovcu. Nedaleko odatle, uski putić vodi do jedne od plaža na rijeci Morači, koja donosi prijatan i svjež vazduh toplim podgoričkim ljetima.

Rijeke

Kako smo već pomenuli bogatsvo Podgorice vodama može biti još jedan od interesantnih momenata za turizam glavnog grada. Najveća rijeka Morača prolazi kroz sam centar grada i tokom čitavog svog toka kroz podgoričku opštinu interesantna je kako za kupače i ribolovce, tako i za one koji proučavaju njene geografske, hidrografske i biološke odlike. U gornjem toku pri izlazu iz kanjona Platije, nedaleko od manastira Duga, Podgoričani nerijetko uskoče u uvijek svježu Moraču, doživljavajući tako i rijeku i samo kupanje fascinantnijim zbog prisustva visokih litica koje formiraju kanjon nad vodom. Nešto južnije na Bioču, gdje se morača polako počinje širiti, a bivati plićom, nalaze se brojna kuplaišta koja uglavnom posjećuju ljudi koji žive nedaleko od njih. Kako Morača ulazi u grad, tako i pod njenim velikim i brojnim mostovima nailazimo na male, ali odnedavno uređene plaže, od kojih je naljepša Galeb. Morača, čiji kanjon dostiže dubinu 1000 metara kod Tisovog vrha, vrlo je bitna za Podgoricu, te se odnedavno i neki turistički objekti poput malog ali intimnog i toplog hotela Ambasador, na Morači podižu ugostiteljski objekti različitih namjena, veličina i profila. Nezaobilazan vikend provod tokom dugog ljeta, uključuje i posjetu kafiću City Becks koji se nalazi na obali Morače, na samoj plaži. Pogled na osvjetljeni most Milenijum i stijene koje se uzdižu sa obje strane Morače, čine ovaj lokal na otvorenom najsvježijom tačkom na rijeci. Izuzetno posjećen i popularan City Becks je mjesto u kojem gostuju muzičari sa svih prostora bivše Jugoslavije. Dok uživate u nekom od vrhinskih crnogorskih vina ili pivu, kraj vas će prolaziti kajakaši kluba „Podgorice“, jedna nova generacija ljudi koja je našla sebe u sportu koji do juče nije imao nikakvu tradiciju u Crnoj Gori. Zanimljivo je da su se upravo oni među prvima uključili u nacionalnu kampanju “Borba protiv droge“ dajući do znanja da postoje i da je njihov stav o budućnosti Crne Gore jasan. Svega 500 metara, u pomenutom Nemanjinom gradu prošlost se susreće sa savremenim životnim tokovima, dok popularna muzika iz City Becks-a odliježe ruševinama starog grada. Do Nemanjinog grada vode stepenice, pa čitav ovaj dio Podgoričani nazivaju Skalinama. Jedan manji kameni most preko Ribnice koja se na tom mjestu uliva u Moraču, par pećina i po koji pecaroš, uobičajena su slika ovog živopisnog mjesta. I dok vi krećete ka novim mjestima za osvježenje Morača nastavlja svoj put noseći, kako to naša himna kaže „glas o Crnoj Gori“, preko Skadarskog jezera i rijeke Bojane u sve svjetske okeane.

Pored Morače Podgoričku opštinu presijecaju Cijevna, Zeta, Ribnica, Sitnica i Mareza. Ukoliko biste nekoga zapitali gdje će usred vrelog podgoričkog dana pronaći najviše ljudi na jednom mjestu on bi vam odgovorio na Cijevni. Poput Morače svojom svježinom i nadasve inetersantnim pejsažem nudi na prostoru od nekoliko kilometara, fantastične mogućnosti za plivanje i odmor. Na momente uža i od pola metra, sabijena između dvije stijene, ona žuri u susret Morači u zetskoj ravnici, povezujući tako visoke albanske vrhove pod kojima izvire sa toplim mediteranom. Krivac, Maričina rupa, Marangulice, Kuće Rakica i Nijagarini vodopadi obavezno moraju biti posjećeni kako biste stekli potpunu sliku o podgoričkim plažama. Kafić Nijagara ljeti organizuje odlične žurke. Zamišljen u vidu plažnog bara tokom dana može poslužiti kao dobro mjesto za osvježenje.

Uz obalu Ribnice pored Nemanjinog grada najinteresantnija nalazi se i tursko kupatilo oko kojeg je lijpo uradjeno šetalište od kamena u dužini od oko jednog kilometra. Mareza je s druge strane žila kucavica grada s obzirom da se najveći dio pijaće vode upravo dobija preradom vode ove rijeke.

Uz pomenut rijeku polako niču velelepne građevine poput restorana Mareza i Knjaz. Duga tradicija podgoričkih ribnjaka čini „Marezu“ možda i ponajboljim izborom za one koji vole dobru pastrmku i vino Agrokombinata „13 jul“. U blizini se nalazi i sportski centar fudbalskog kluba Budućnost, a možda je i naljepši prizor onaj kada vidite krdo konja koji slobodno galopiraju prostranim poljem.

Smještaj / Hoteli

Kada govorimo o mjestu vašeg odsijedanja u Podgorici postoje mnogobrojni hoteli i moteli koji imaju različitu ponudu. Pocnimo od hotela koji nosi isto ime kao i sam grad – dakle hotel Podgoricu koji je podignut 1967. godine na obali Morače i koji je nedavno i renoviran. Hotel Podgorica je hotel sa tri zvjezdice i posjeduje 59 soba sa 108 kreveta. Hotel ima restoran, otvorenu bastu sa pogledom na rijeku, tri aperitiv bara, i tv sobu kao i spostveni parking. Osim ovog hotela na rijeci Morači na nekih kilometar uzvodno imamo hotel Ambasador. Luksuzan ali miran i tih uvijek je bio odlično mjesto za one koji žele privatnost, uz koju bi mogli istovremeno uživati u lijepom pogledu. Najljepši momenat hotela jeste njegova prostrana terasa koja gleda na rijeku. Slicčan sadržajima bio bi i hotel Eminent, koji se nalazi u samom centru grada u Njegoševoj ulici. Hotel raspolaže luksuznim apartmanima i odličan je za odsijedanje kada su u pitanju poslovni ljudi kojima je poslovna komunikacija u centru grada od vitalnog značaja. Novosagrađeni Best Western Premier Montenegro nalazi se u srcu onoga što se danas naziva poslovnim centrom Podgorice, nedaleko od ministarstava, konzulata i brojnih međunarodnih organizacija u Crnoj Gori. Moderan i enterijerom i eksterijerom nudi preko 40 soba i 7 apartmana potpuno opremljenih za bilo koju vrstu posla kojim bi se gost bavio. Satelitska televizija, brzi internet, ovdje su nešto što se podrazumijva u svakoj sobi. Kada govorimo o velikim hotelima, svakako je najvažniji pomena hotel Crna Gora, u centru grada, na 12 kilometara od podgoričkog aerodroma i 2 kilometra od autobuske i željezničke stanice, ovaj hotel sa 4 zvjezdice, sagrađen je daleke 1953 godine, a nakon renoviranja koje se desilo u više navrata, danas raspolaže sa 290 ležaja i brojnim propratnim sadržajima i obično je prvi izbor kada su u pitanju sportske ekipe. Tako u koliko u hodnicima sretnete neku od zvijezda evropske košarke ili rukometa, nemojte se iznenaditim, jer nerijetko i najveće zvijezde ovog sporta dolaze da odmjere snagu sa podgoričkim izvrsnim timovima. Sobe raspolažu satelitskim programima, internetom, i rum, servisom, ali možda bi najljepše bilo da se opustite u divnom enterijeru Gradske kafane. Riječ je o restoranu u sklopu hotela Crna Gora, koji je nedavno renoviran i kome je vraćen izgled kakav je imao prije mnogo decenija. Kafana, u tzv. bečkom stilu, impresivnim enterijerom, među kojima se ističu lusteri, uz nekoliko slika vrhunskih crnogorskih autora, vraća vas u vrijeme kada su ove i ovakve kafane bile mjerilo kvaliteta usluge i uživanja. Gotovo svake nedelje, ukoliko do vas dopru zvuci dobre muzike možete biti sigurni da je u toku tradicionalna crnogorska svadba. Ponekad i preko 750 ljudi okupljeno oko ove ceremonije slavi u ovom nezaboravnom ambijentu.

Hotel Kerber još jedan je od onih iz centra grada koji nudi više sadržaja. U samoj zgradi nalaze se restoran, bar, fitnes centar, knjižara, apoteka nekoliko butika... U nekim od soba možete se opustiti uz hidro masažu ili đakuzi. Hotel Ljubović nešto veći po kapacitetu dobio je ime po brdu u čijem se podnožiju nalazi. Nedaleko od streljačkog centra, ovaj hotel sa 82 sobe takođe je i pored svoje veličine prilično prijatan i intiman. Hotel Evropa od izuzetnog je značaja iz razloga što se nalazi na svega nekoliko metara od autobuske stanice. Potpuno opremljen svim savremenim sadržajima u ambijentu hotela možete uživati u nekom od jela nacionalne kuhinje. Zanimljiv momenat jeste postojanje teretane - besplatno je za sve goste, kao i divne finske saune na paru. Gosti imaju mogućnost iznajmljivanja rent–a–car–a. Hotel Kosta’s sa svojih 5 zvjezdica, za kratak period je stekao popularnost i glas da je kavalitetan. Nedaleko od autobuske i željezničke stanice sa izvrsnom pansionskom ponudom, među kojima se izdvajaju i aparati za vježbanje, računari itd. hotel nudi i salon za masažu i druge propratne sadržaje. Jako dobra stvar je ta što vam se nudi i niz poslovnih i turističkih aranžamana, prevoz gostiju i potpunu sigurnost. Neki drugi manji hoteli koje Podgorica nudi a mogli bi vam biti interesantni bili bi hotel Bojatours, mali hotel Imanje Knjaz, Lovćen, hotel Holliday, Martinović, Šarović, Imperijal i mnogi drugi.

Cijena noćenja u jednokrevetnoj sobi varira od hotela i usluge, tako da se možete odlučiti za one koji naplaćuju 45, 70, 85 do 150€ koliko je u prosjeku potrebno izdvojiti za apartman.

Restorani / Hrana i piće

Restoranska ponuda Podgorice jedna je od njenih jačih strana. U lokalima širom grada možete probati domaći kačamak, jednako kao i kinesku patku. Restoran Maša centralno je okupljalište podgoričke elite, s obzirom da se enterijer kojim dominiraju velike staklene površine, moderni dizajn namještaja, zajedno sa izuzetnom uslugom, spajaju na ovom mjestu kao nigdje drugo. Izvrsna italijanska kuhinja, više nego ukusni deserti, i odličan izbor pića i koktela dobra su preporuka za svakog posjetioca Podgorice. Noću osvjetljavaju ga samo svijeće koje stvaraju romantičnu atmosferu za mnogobrojen parove koji ga posjećuju. Jedan od prepoznatljivih podgoričkih restorana je i restoran Ribnica sa nešto dužom tradicijom, u kome se odigrava veliki broj svečanosti, i naučnih skupova. Restoran Leonardo nudi dobru italijanski kuhinju pa je za svega 3 godine posato prepoznatljiv svojim stilom. Ima lijepu baštu koja tokom ljetnjih mjeseci može biti odličan izbor. Restoran Dvor, u kući Čubranovića koja je najstarija u Podgorici i koja datira iz tridesetih godina 17 vijeka, nudi osjećaj istorije grada dok uživate nekom od nacionalnih i lokalnih jela. Nerijetko vikendom možete se opustiti uz zvuke starogradske muzike. Ovdje možete probati gotovo svaku vrstu mesa ispod sača. Ovaj specifično crnogorski način spremanja mesa daje istom ukus koji ćete rijetko gdje drugo naći. Sličan ambijent zatećiććete u nacionalnum restoranu Ognjište, na par kilometara od Podgorice prema Nikšiću. Ovo je jedan od ugostiteljskih objekata koje morate posjetiti. Vjerujte nam na riječ. Restoran Talija, koji se nalazi u živopisnoj zgradi crnogorskog narodnog pozorišta nudi brazilskui kuhinju i spektakl prilikom pripreme hrane. Restoran Stefan spada u red onih sa boljom hranom. Pored pozorišta nalaze se još nekoliko manjih restorana poput Posejdona koji nudi plodove mora kao specijalitet kuće i Sempre sa italijanskom kuhinjom u ponudi. Od ostalih restorana u Podgorici se među ostalima ističu Caballero i Dank. Ukoliko ipak više volite meksičku hranu Podgorica već duže godina ima svoj meksički restoran. Kineski restoran u ponudi grada je od nedavno. Laterna pizzeria i konoba, interesantna je po svom enterijeru slicnom starijim crnogorskim kućama, kojima dominiraju kamen i drvo. Na oko dvadesetak kilometara od Podgorice nalazi se Voda u kršu. Vaš put prema Petrovcu biće potpun samo ako se na momenat opustite u renoviranom i glamuroznom salonu, uz odličnu nacionalnu kuhinju. Odlične pice koje se spremaju u pećima na drva možete probati u pizzeriji Callabria. Il Giardino na rimskom trgu ,u poslovnom dijelu Podgorice, vrlo je popularan kod poslovnih ljudi, s obzirom da se nalazi nedaleko od velikog broja sjedišta ministarstava, banaka i fakulteta.

Restorani brze hrane popularniji su kod mlade populacije, a možda je najživopisniji Old fisherman koji se nalazi kod gradskog stadiona i nudi sjajnu riblju hranu. Voda u kršu, Kruna, Gurman i Čudesa od mesa rado su posjećeni lokali.

Podgorica a i Crna Gora su jako poznate po hrani i pićima specifičnim za ovaj dio Evrope. Kada su u pitanju pića ukoliko probate neko od crnogorskih crnih vina ili pak Nikšićko pivo, nećete ostati ravnodušni. Ova dva proizvoda zaštitni su znak Crne Gore i predstavljaju vrhusnke domete i u evropskim razmjerama kvaliteta. Povoljan geografski položaj Podgorice kao što smo rekli daje joj odličnu priliku da tehnološkim procesima od grožđa sa planataža 13 jul napravi „nektar života“ vrijedan poštovanja u svakom smislu. Vranac, Krstač, Procordem i Chardonnay predstavljaju brendove koji se u zadnje vrijeme nalaze čak i na stolovima na sjeverno američkom tržištu. Nikšićko pivo u svojoj svijetloj i tamnoj varijanti neizostavno je u ponudi svakog podgoričkog lokala. Rakija – alkoholni proizvod specifičan za zemlje Balkana, ovdje se proizvodi u nekoliko oblika. Najpoznatija bila bi svakako ona od grožđa – popularna lozovača, pa u ambalaži kombinata „13 jul“ nailazimo na Krunu i Prvijenac koje bi svaki turista neizostavno trebao probati kao što bi u škotskoj trebao probati viski.

I u Podgorici, kao i u većini crnogorskih opština možete osjetiti jak uticaj nacionalne kuhinje. Par jela specifično je na podgoričkom meniju. Ukoliko želite da osjetite duh Podgorice možete i sami pokušati da napravite podgoričke popeke ili šarana na podgorički način.

Popeci, tradicionalno podgoričko jelo su u stvari svinjski filei dobro istuceni i posoljeni. Potreban vam je bijeli kravlji sir koji treba da se izgnječi da se dobije kremasta smjesa. Sire se onda stavlja na sredinu istucčenog filea i file se onda urola i zatvori sa strana. Potrebno je umutiti dva jajeta i potrebna vam je prezla. Urolani file umočiti prvo u jaje, pa u prezlu, i zatim pOnovo u jaje pa u prezlu i pržiti duboko u ulju na jakoj vatri. Uz popeke ide i preliv koji se pravi od jednake količine majoneza i pavalake u šta se dodaje malo peršuna.
Ukoliko ste ljubitelj rječne ribe možete napraviti krapa na podgorički način. Isjeckate bijeli i crni luk, šargarepu, peršun i celer i to dobro izdinstate. Zasebo u drugoj šerpi stavite suve šljive da malo prookuvaju. Sirov krap se zareže na mjestima gdje će se sijeći parčad i dorbo se osoli. Krap se peče ucijelo. Stavi se u pleh a oko njega se stavi dinstano povrće i Prethodno procijeđene šljive. U pleh se dolije voda da prekrije krapa i ubaci se da se peče.